Historia

Instytut Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk swoje powstanie zawdzięcza dalekosiężnej polityce i energii organizacyjnej prof. Józefa Hellera. Prof. Heller wraz z prof. Włodzimierzem Niemierko odbudowali polską biochemię i fizjologię zwierząt z gruzów i zniszczeń w powojennej Polsce. Przewodnicząc Komitetowi Biochemii i Biofizyki PAN od początku jego powstania w 1952 roku, prof. Heller skupiał wiedzę o uczonych, którzy wyszli cało z zawieruchy wojennej, głównie we Wrocławiu pod kierownictwem prof. Tadeusza Baranowskiego i w Gdańsku pod kierownictwem prof. Włodzimierza Mozołowskiego. Obaj byli wykształceni przez znakomitego uczonego w Zakładzie Chemii Lekarskiej we Lwowie – prof. Jakuba Parnasa.

W 1954 roku, w dwa lata po powstaniu Polskiej Akademii Nauk, prof. Heller powołał Zakład Biochemii PAN przy Państwowym Zakładzie Higieny, jako zalążek przyszłego Instytutu. Na Instytut Biochemii i Biofizyki, powołany formalnie w 1957 roku, złożyło się kilka pracowni rozmieszczonych w Warszawie oraz Gdańsku: Pracownia Biochemii Ewolucyjnej – w gmachu Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej na terenie Uniwersytetu Warszawskiego, pracownia Biochemii Roślin – w gmachu SGGW, pracownia Biochemii Drobnoustrojów przy ul. Oczki oraz pracownia Biochemii Patologicznej, zajmująca się głównie prątkiem gruźlicy – w Gdańsku. Tematyka badawcza Instytutu była wielokierunkowa, gdyż prof. Heller uważał:
„…że lepiej będzie rozciągnąć działalność na wiele kierunków. Myślałem o przyszłości, o wykształceniu kadr w wielu dziedzinach biochemii.”

Rozproszone pracownie znalazły się pod wspólnym dachem dopiero w 1963 roku, gościnnie w gmachu zbudowanym dla Instytutu Przemysłu Fermentacyjnego i innych resortowych  instytutów przemysłu spożywczego, przy ulicy Rakowieckiej 36, co miało istotne znaczenie we wprowadzeniu w Instytucie badań in vivo. Zmiana profilu badawczego z badań fizjologicznych na badania molekularne nastąpiła dzięki scaleniu Instytutu w jednym miejscu i wsparciu finansowemu, które pozwoliło na zakup nowoczesnej aparatury badawczej. Po przeprowadzeniu się w 1993 roku Instytutu do własnego, obecnego gmachu przy ul. Pawińskiego 5A, dokonał się następny krok w rozwoju badań w kierunku bioinformatyki.

Więcej o historii IBB można się dowiedzieć ze strony poświęconej 70-leciu IBB.